تعیین قدرت پیش‌بینی بروز سندرم متابولیک توسط سطح سرمی تستوسترون تام، SHBG و نمایه‌ی تستوسترون آزاد در مردان 20 ساله و بیشتر: مطالعه‌ی قند و لیپید تهران

مقدمه: سندرم متابولیک به دلیل ارتباط آن با دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی ـ عروقی بسیار مورد توجه است. یافته‌های متناقضی در مورد نقش هورمون‌های جنسی در پاتوژنز سندرم متابولیک وجود دارد. هدف از مطالعه‌ی حاضر، بررسی ارتباط تستوسترون تام، نمایه‌ی تستوسترون آزاد و SHBG سرم با بروز سندرم متابولیک بر اساس دو معیار IDF و ATP III بود. مواد و روش‌ها: از میان جمعیت شرکت‌کننده در مطالعه‌ی قند و لیپید تهران، 836 مرد 80-20 ساله که بر اساس دو معیار ATP III و IDF فاقد سندرم متابولیک بودند، به مدت 5/6 سال پیگیری شدند. شانس بروز سندرم متابولیک بر اساس هر دو معیار به طور جداگانه قبل و بعد از تعدیل عوامل مداخله‌گر اعم از سن، فعالیت بدنی، مصرف سیگار، سطح تحصیلات، قند خون ناشتا، تری‌گلیسرید و HDL-C سرم، دور کمر و فشارخون سیستولی و دیاستولی با استفاده از مدل رگرسیون لوجستیک در هر دو گروه محاسبه شد و ارتباط آن با سطح سرمی تستوسترون و SHBG و نمایه‌ی تستوسترون آزاد تعیین شد. یافته‌ها: سن افراد شرکت‌کننده 9±38 سال بود. پس از 5/6 سال، 131 مرد (15%) بر اساس معیار ATP III و 207 مرد (24%) بر اساس معیار IDF به سندرم متابولیک مبتلا شدند. بعد از تعدیل عوامل مداخله‌گر فقط در یک سوم تحتانی غلظت سرمی، تستوسترون تام با سطح سرمی بر اساس هر دو معیار سندرم متابولیک تری‌گلیسرید سرم ارتباط معنی‌دار داشت (5/2-02/1= CI 95% و 6/1= OR). بر اساس معیار ATP III، همبستگی معنی‌داری بین نمایه‌ی تستوسترون آزاد و SHBG با سندرم متابولیک وجود نداشت و تستوسترون تام در یک سوم تحتانی غلظت هورمون در صورت تعدیل با دور کمر پیش‌بینی کننده‌ی سندرم متابولیک نبود (3/2-8/0= CI 95% و 34/1=OR). بر اساس معیار IDF، SHBG بعد از تعدیل با مؤلفه تری‌گلیسرید در یک سوم تحتانی غلظت هورمونی پیش‌بینی کننده سندرم متابولیک نبود (5/2-9/0 = CI 95% و 5/1 = OR) و تستوسترون تام هم در صورت تعدیل با مؤلفه‌ی دور کمر پیش‌بینی کننده‌ی سندرم متابولیک بر اساس معیار IDF نبود (3/2-9/0 = CI 95% و 45/1= OR). نتیجه‌گیری: داده‌های ما، تئوری کمبود آندروژن‌ها در پیش‌بینی سندرم متابولیک بر اساس معیار ATP III و یا IDF را تأیید نکرد. یافته‌ها مؤید آن است که کمبود آندروژن‌ها در سندرم متابولیک ممکن است حاصل کنترل ضعیف تری‌گلیسرید سرم و افزایش دور کمر باشد.